Serdecznie zapraszamy do kina „Iluzjon” na Przegląd Gdańsk’83. Pokażemy najlepsze filmy spośród tych, które mogły zakwalifikować się do Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w 1983 roku, gdyby taki się odbył. Niestety oba festiwale – w 1982 (po latach zorganizowany przez nas w zeszłym roku w Iluzjonie) i w 1983 – nie odbyły się z powodów politycznych. Trwał stan wojenny. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych wznowiono dopiero w 1984 roku.

Spośród 25 filmów, które miały kolaudacje w okresie od 15 września 1982 do 15 września 1983 – wybraliśmy jedenaście naszym zdaniem najciekawszych obrazów i te pokażemy w ciągu czterech dni, od 7 do 10 września.

Temat przemilczanej historii i jej prawdziwego oblicza podejmują takie filmy jak Matka Królów Janusza Zaorskiego, zatrzymana przez cenzurę, prawdopodobnie najlepszy film reżysera, z plejadą świetnych aktorów: Magdą Teresą Wójcik i Zbigniewem Zapasiewiczem, Bogusławem Lindą, Adamem Ferencym i Joanną Szczepkowską. Zaprezentujemy także Kartkę z podróży debiut Waldemara Dzikiego z Władysławem Kowalskim, opowiadający o technikach przetrwania w żydowskim getcie.

O współczesnej Polsce opowiadają: Wielki Szu Sylwestra Chęcińskiego z Janem Nowickim i Dorotą Pomykałą, Karate po polsku Wojciech Wójcika z Jerzym Trelą, Michałem Aniołem i Edwardem Żentarą, Bluszcz Hanki Włodarczyk z Moniką Niemczyk, Ewą Błaszczyk, Grażyną Szapołowską i Tadeuszem Hukiem czy zatrzymana przez cenzurę Noc poślubna w biały dzień Jerzego Gruzy, prawdziwy rarytas ze względu na prowokacyjny charakter filmu i ostrość społecznych obserwacji, z Janem Nowickim i Wiesławem Gołasem w rolach antagonistów.

Temat ukrytych pragnień i erotyki, czasem z odcieniem horroru i w historycznym kostiumie, podjęły: Wilczyca Marka Piestraka, ze świetną rolą Krzysztofa Jasińskiego, Widziadło z Romanem Wilhelmim i Marzeną Trybałą, o bohaterze który ulega kolejnym pokusom czy Nieciekawa historia Wojciecha Hasa z Gustawem Holoubkiem, Anną Milewską i Hanną Mikuć, ekranizacja opowiadania Czechowa o bohaterze, który się pokusom opiera.

I wreszcie dwie propozycje lżejszego kalibru: Akademia pana Kleksa Krzysztofa Gradowskiego z Piotrem Fronczewskim – przygodowa i muzyczna zarazem oraz Synteza Macieja Wojtyszki według jego własnej powieści, poruszająca ten sam problem, co Seksmisja Juliusza Machulskiego.

Każdego dnia proponujemy rozmowę o tych tematach, która stanowić będzie podsumowanie wrażeń. Wśród gości aktorzy i twórcy wymienionych filmów.

Program

Pełna informacja o seansach w Kinie Iluzjon (w tym o biletach) znajduje się na stronie kina.

7 września (czwartek)

godz. 18.00 otwarcie Przeglądu Gdańsk’83

godz. 18.10 Noc poślubna w biały dzień, reż. Jerzy Gruza, 73 min., sala Stolica

Zaskakujący, niezwykle ostry w społecznej diagnozie, film Jerzego Gruzy, który można określić jako „jazdę po bandzie”. Spotkanie właściciela wiejskiego gospodarstwa i przybyszy z miasta prezentuje brak porozumienia między obiema grupami. Reżyser pokazuje degrengoladę moralną rozzuchwalonych gości i ostateczne konsekwencje ich „zabawy”. „Panom” z miasta przewodzi bohater Jana Nowickiego, właściciela gospodarstwa gra Wiesław Gołas. Film zatrzymany przez cenzurę, zapewne także z powodów obyczajowych, miał premierę dopiero w 1996 roku.

godz. 19.45  spotkanie po filmie z udziałem Andrzeja Jaroszewicza i Andrzeja Pieczyńskiego, prowadzenie Michał Dondzik, sala Stolica

8 września (piątek)

godz. 18.00 Synteza, reż. Maciej Wojtyszko, 86 min, sala Mała Czarna

Reżyserski debiut Macieja Wojtyszki to ekranizacja jego własnej książki, która tematycznie przypomina Seksmisję Juliusza Machulskiego. Przygodę z niepokojącą przyszłością przeżywają jednak kilkunastoletni bohaterzy. Na ekranie znane gwiazdy.

godz. 18.00 Wilczyca, reż. Marek Piestrak, 95 min, sala Stolica

Po powstaniu 1863 roku i pogrzebie żony Kacper Wosiński opuszcza dom i zatrudnia się w pałacu w Rosołowcach jako rządca. Właściciel posiadłości, sprzyjający powstańcom, musi uciekać przed austriackimi huzarami, zostawiając żonę pod opieką Kacpra. Kostiumowy film grozy,  ze świetną rolą Krzysztofa Jasińskiego, o bohaterce, która wdała się w konszachty ze Złym, a po śmierci wcielała się w wilczycę i inne kobiety.

godz. 19.40 spotkanie z udziałem Macieja Wojtyszki, Marka Piestraka i Marka Nowickiego, prowadzenie Michał Dondzik, sala Stolica

godz. 21.10 Widziadło, reż. Marek Nowicki, 98 min, sala Stolica

Początek XX wieku. Opowieść o właścicielu majątku (Roman Wilhelmi), pozostającym w związku z drugą żoną (Marzena Trybała), opętanym jednak przez namiętność z przeszłości. Bohatera nawiedza pierwsza, zmarła tragicznie żona (Dorota Kwiatkowska), zazdrosna o inne kobiety, a nawet rzucająca na nie klątwę, przybywająca nago i na wierzchowcu. Wybrane motywy z Pałuby Karola Irzykowskiego, przeniesione na ekran przez Marka Nowickiego (nagroda za debiut), z pięknymi zdjęciami Witolda Sobocińskiego.

9 września (sobota)

godz. 11.00 Akademia pana Kleksa, cz.I, reż. Krzysztof Gradowski, 85 min, sala Stolica

Młody Adaś Niezgódka rozpoczyna edukację w Akademii, którą prowadzi tajemniczy czarodziej Pan Kleks. Ekranizacja powieści Jana Brzechwy, z Piotrem Fronczewskim w roli głównej, to zarazem musical i film fantastyczny, z udziałem innych gwiazd: Wiesława Michnikowskiego jako doktora Pai-Chi-Wo i Leona Niemczyka jako golarza Filipa, a także Bronisława Pawlika, Henryka Bisty, Ireny Karel i… Zdzisławy Sośnickiej.

godz. 15.00 Kartka z podróży, reż. Waldemar Dziki, 78 min, sala Mała Czarna

Debiut Waldemara Dzikiego, ekranizującego powieść Ladislava Fuksa, ze zdjęciami Wita Dąbala, doceniony licznymi nagrodami, z udziałem Haliny Mikołajskiej i Mai Komorowskiej. Jakub Rosenberg (Władysław Kowalski) mieszka w getcie, w którym sytuacja mieszkańców staje się coraz gorsza. Pod jego opiekę trafia mały Dawid, syn znajomych (Rafał Wieczyński). Rosenberg stara się przygotować go na najgorsze – uczy chłopca jak nie ulec panice w strachu o własne życie i zachować godność w drodze na śmierć.

godz. 15.00 Nieciekawa historia, reż. Wojciech Has, 106 min, sala Stolica

Bohater w dojrzałym wieku (Gustaw Holoubek) zakochuje się w młodej, pięknej kobiecie (Hanna Mikuć), której nie jest obojętny, ale waha się czy skorzystać z oferty losu. Jest żonaty, ma córkę na wydaniu, powinien zainteresować się bliżej jej kandydatem na męża (Janusz Gajos). Ulec zauroczeniu czy pozostać wiernym mężem – oto jest pytanie. Postawił je Antoni Czechow pisząc opowiadanie, które zekranizował Wojciech Has.

godz. 17.00 Matka Królów, reż. Janusz Zaorski, 127 min, sala Stolica

Prawdopodobnie najlepszy film Janusza Zaorskiego, uhonorowany aż piętnastoma nagrodami, w tym dziesięcioma zagranicznymi, m.in. na festiwalach w Berlinie, Francji, Włoszech, Jugosławii. Ekranizacja powieści Kazimierza Brandysa, kręcona na przełomie 1981 i 1982 roku, czekała pięć lat na premierę. Scenariusz Zaorskiego powstał dziesięć lat wcześniej, ale dopiero polski Sierpień odblokował temat. Historia zubożałej wdowy Łucji Król (życiowa rola Magdy Teresy Wójcik), która po śmierci męża usiłuje utrzymać i wychować czterech synów, splata się z losem przedwojennego komunisty, dr Wiktora Lewena (Zbigniew Zapasiewicz), który po wojnie znajduje się u władzy. Film opowiada o podziałach między Polakami, widocznych w rodzinie Królów, na tle stosunku do komunizmu – o uwiedzeniu tą ideologią jednych, i zdecydowanym sprzeciwem wobec niej drugich. Znakomite role Zbigniewa Zapasiewicza, Joanny Szczepkowskiej, Adama Ferencego i Bogusława Lindy.

godz. 19.10 spotkanie z udziałem Janusza Zaorskiego, operatora Andrzeja Wolfa i Stanisława Kałużyńskiego (drugiego reżysera). Prowadzenie: Michał Dondzik, sala Stolica.

10 września (niedziela)

godz. 11.00 Akademia pana Kleksa, cz.II, reż. Krzysztof Gradowski, 81 min, sala Stolica

Młody Adaś Niezgódka rozpoczyna edukację w Akademii, którą prowadzi tajemniczy czarodziej Pan Kleks. Ekranizacja powieści Jana Brzechwy, z Piotrem Fronczewskim w roli głównej, to zarazem musical i film fantastyczny, z udziałem innych gwiazd: Wiesława Michnikowskiego jako doktora Pai-Chi-Wo i Leona Niemczyka jako golarza Filipa, a także Bronisława Pawlika, Henryka Bisty, Ireny Karel i… Zdzisławy Sośnickiej.

godz. 15.00 Bluszcz, reż. Hanka Włodarczyk, 99 min, sala Mała Czarna

Życiowe perypetie trzydziestoletniej Kingi, która po rozwodzie stara się wychowywać kilkuletnią córkę, ale nie chce podporządkować się obowiązującym standardom. Bohaterka Moniki Niemczyk nawiązuje kontakty z mężczyznami, po czym gwałtownie je ucina. Portretowana jest na tle przyjaciółek, reprezentujących różne podejście do życia (granych m.in. przez Grażynę Szapołowską, Ewę Błaszczyk, Justynę Kulczycką), konfrontowana z sąsiadką z innych kręgów społecznych, co stawia pytanie o miejsce kobiety w polskim pejzażu tamtych lat. W roli męża, który zna Kingę najlepiej – Tadeusz Huk.

godz. 16.00 Wielki Szu, reż. Sylwester Chęciński, 88 min, sala Stolica

Doświadczony szuler (niezapomniany Jan Nowicki) zgadza się uczyć swoich sztuczek młodego i pełnego zapału gracza (Andrzej Pieczyński). Film portretujący klimat polskich lat siedemdziesiątych, kiedy to działali szulerzy więksi od bohatera filmu. Ten pozostaje co prawda na bakier z prawem, ale doskonali swoje umiejętności. W roli kobiety, którą spotyka bohater, Dorota Pomykała. Dobrze zrobione kino popularne doczekało się w latach 80. dwóch milionów widzów. Świetny scenariusz Jana Purzyckiego, rola Nowickiego i fachowa robota Sylwestra Chęcińskiego, zdecydowały o sukcesie, bo to obok historii o Kargulach, najlepszy film tego reżysera, doceniony Złotą Kaczką.

godz. 18.00 Karate po polsku, reż. Wojciech Wójcik, 71 min, Sala Stolica

Dwóch plastyków (Edward Żentara i Michał Anioł) przyjeżdża latem do mazurskiej miejscowości, by pracować nad polichromią miejscowego kościoła. Obaj wplątują się w konflikt z lokalnymi watażkami, którym przewodzi Roman (Zbigniew Buczkowski). Intryga łączy konflikt z postacią jego wuja (Jerzy Trela), pokrzywdzonego w latach pięćdziesiątych. Niepokój wszystkich bohaterów wywołuje też dziewczyna jednego z plastyków (Dorota Kamińska). Debiut Wojciecha Wójcika od początku zapowiada konfrontację, a nawet starcie wręcz…

godz. 19.20 debata dnia z udziałem m.in. Hanki Włodarczyk, Zbigniewa Wichłacza, Andrzeja Pieczyńskiego, Grażyny Długołęckiej i Doroty Kamińskiej, prowadzenie Michał Dondzik, sala Stolica