Wspólnie przyjrzymy się temu co „półkowniki“ mogą nam powiedzieć o przeszłości, a także o teraźniejszości oraz jakie tropy interpretacyjne możemy w nich dziś odnaleźć. W trakcie festiwalu dostępny będzie wydany specjalnie z tej okazji katalog zawierający opisy filmów, ich zagadnienia problemowe oraz tekst kolaudacji Przesłuchania. We foyer kina przez miesiąc będzie można oglądać wystawę plakatów filmowych z lat 80., oraz zwycięskich prac konkursowych. Imprezę zwieńczy koncert legendarnego zespołu Lecha Janerki.
W kinie Iluzjon zaprezentujemy filmy związane z gorącym okresem przemian społeczno- politycznych, w jaki weszła Polska po sierpniu 1980. Zdecydowana większość tych tytułów stanowiłyby program Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w 1982 roku. Profesor Tadeusz Lubelski określił ten okres w kinie genialnym sezonem. Przyniósł on przede wszystkim głośne Przesłuchanie Ryszarda Bugajskiego z najlepszą rolą Krystyny Jandy – najbardziej ostry i dotkliwy dla władzy film, którego premiera odbyła się już w nowym ustroju. Andrzej Wajda zrealizował Dantona opowiadającego o dyktaturze za Rewolucji Francuskiej, z pierwszorzędnym portretem Maksymiliana Robespierre’a w interpretacji Wojciecha Pszoniaka, niepokojąco podobnego do generała Jaruzelskiego. Wówczas powstała Kobieta samotna Agnieszki Holland – film będący gorzkim rozliczeniem socjalistycznych obietnic poprawy ludzkiego losu, z genialnymi kreacjami Marii Chwalibóg i Bogusława Lindy. Wreszcie Wielki bieg Jerzego Domaradzkiego – historia o propagandowej imprezie z lat pięćdziesiątych i manipulacjach jej organizatorów. Nawet Andrzej Barański, piewca prowincji i mistrz malowanego z bliska portretu bohaterów, nakręcił wtedy film o politycznym wydźwięku.
Obok obrazów portretujących lata pięćdziesiąte, jak Przesłuchanie, Wielki bieg, Niech cię odleci mara, zaprezentujemy te opowiadające o współczesności, na czele z Kobietą samotną i Przypadkiem Krzysztofa Kieślowskiego, zadającym pytanie o to, czy nasz los jest determinowany zewnętrznie. Oba filmy po rekonstrukcji cyfrowej wzbogacone zostały o te sceny, które w latach 80. wycięła cenzura. Współczesne filmy obrazują już nie moralny niepokój, ale rozpacz ich bohaterów. To Debiutantka Barbary Sass z kreacją Doroty Stalińskiej, Odwet Tomasza Zygadły, Gry i zabawy Tadeusza Junaka (warszawska premiera filmu, o który upomniano się po latach, odbędzie się podczas festiwalu GDAŃSK ’82), Prognoza pogody Antoniego Krauzego, Wigilia’81 Leszka Wosiewicza i Klakier Janusza Kondratiuka.
Zaprezentujemy także trzy filmy poruszające po latach milczenia zakazane tematy. Przede wszystkim Austerię Jerzego Kawalerowicza, opowiadającą o odchodzącym w XX wieku świecie tradycyjnej żydowskiej kultury, ze sceną zapowiadającą Zagładę; Dolinę Issy Tadeusza Konwickiego – film o Czesławie Miłoszu, który w 1980 roku dostał Nagrodę Nobla, ale i o wielokulturowych Kresach, kraju lat dziecinnych obu artystów; Limuzynę Daimler-Benz Filipa Bajona o życiowych wyborach, podejmowanych pod silną presją nowej ideologii oraz o przeciwstawionych sobie żywiołach: polskim i niemieckim. Dziś to może dziwić, ale wówczas poruszanie tych tematów nie było oczywiste, a pojawienie się takich filmów stanowiło dowód na wyraźną odwilż polityczną, jaka nastąpiła w tzw. Karnawale Solidarności (od sierpnia 1980 do grudnia 1981).
Zapraszamy do kina Iluzjon na pokazy filmów, debaty na z twórcami, czytanie kolaudacji Przesłuchania, podczas której doszło do dramatycznej rozmowy dobrze oddającej ówczesny podział społeczny i na wykład Profesora Krzysztof Kornackiego o kinie lat 80. Festiwal zakończy koncert Lecha Janerki, legendy lat 80., artysty, który w swoich tekstach krytykował rzeczywistość PRL oraz panujący reżim. Podczas Festiwalu dostępny będzie katalog, wydany specjalnie z tej okazji, a w nim omówienia filmów, artykuły problemowe oraz tekst kolaudacji Przesłuchania. We foyer kina przez miesiąc będzie można oglądać wystawę plakatów filmowych z lat 80., a także prace, które zwyciężyły w zorganizowanym przez FINA konkursie.
Wstęp
Wejście na seanse i niektóre wydarzenia jest biletowane. Można też nabyć karnet na cały festiwal w cenie 99 złotych.
Program
3 września (sobota)
godz. 15.30 Uroczyste otwarcie Festiwalu i towarzyszącej mu wystawy plakatów z udziałem Andrzeja Pągowskiego
godz. 16.00 Wykład profesora Krzysztofa Kornackiego naświetlający kontekst polskiego kina początku lat 80.
godz. 17.00 Przesłuchanie, reż. Ryszard Bugajski, 1982, 111 min, SALA STOLICA
godz. 19.00 Czytanie zapisu kolaudacji Przesłuchania pod opieką Michała Szcześniaka, SALA STOLICA
godz. 20.00 „Grudniowe gadanie” – spotkanie z twórcami Przesłuchania, Jackiem Petryckim i Adamem Ferencym, prowadzi Mateusz Werner
4 września (niedziela)
godz. 15.00 Limuzyna Daimler-Benz, reż. Filip Bajon, 1981, 91 min, SALA STOLICA
godz. 16.35 Dolina Issy, reż. Tadeusz Konwicki, 1982, 110 min, SALA STOLICA
godz. 18.30 Austeria, reż. Jerzy Kawalerowicz, 1982, 102 min, SALA STOLICA
godz. 20.15 „Niepokojąca przeszłość” w filmach Kawalerowicza, Bajona i Konwickiego – spotkanie prowadzi Mikołaj Mirowski. Wśród gości Ewa Domańska, Filip Bajon, Piotr Bajor i Jerzy Łukaszewicz
5 września (poniedziałek)
godz. 16.00 Klakier, reż. Janusz Kondratiuk, 1982, 88 min (pokaz dodatkowy), SALA MAŁA CZARNA
godz. 17.30 Odwet, reż. Tomasz Zygadło, 1982, 96 min (pokaz dodatkowy), SALA MAŁA CZARNA
godz. 19.10 Gry i zabawy, reż. Tadeusz Junak, 1982, 73 min, Warszawska premiera filmu, SALA STOLICA
godz. 20.30 „Jak się czuło społeczeństwo” – rozmowa o filmach Janusza Kondratiuka, Tomasza Zygadły i Tadeusza Junaka. Prowadzi Michał Dondzik. Wśród gości Krzysztof Zanussi, Jacek Zygadło i Małgorzata Potocka
6 września (wtorek)
godz. 16.00 Prognoza pogody, reż. Antoni Krauze, 1982, 86 min (pokaz dodatkowy), SALA MAŁA CZARNA
godz. 17.30 Kobieta samotna, reż. Agnieszka Holland, 1981, 92 min, SALA STOLICA
godz. 17.40 Debiutantka, reż. Barbara Sass, 102 min, SALA STOLICA
godz. 19.10 Krzyk, reż. Barbara Sass, 1982, 88 min, SALA STOLICA
godz. 21.00„Kobiecy punkt widzenia” – rozmowa Mikołaja Mirowskiego z Dorotą Stalińską
7 września (środa)
godz. 16.00 Wigilia ’81, reż. Leszek Wosiewicz, 54 min, 1982, Polska
godz. 17.00 Niech cię odleci mara, reż. Andrzej Barański, 1982, 98 min
godz. 18.50 Wielki bieg, reż. Jerzy Domaradzki, 1981, 99 min
godz. 20.30 „O polityce na rozmaite sposoby” – spotkanie prowadzi Michał Dondzik. Wśród gości Jerzy Domaradzki, Ewa Błaszczyk i Andrzej Barański
8 września (czwartek)
godz. 15.00 Promocja nowego numeru „Pleografu”. Spotkanie prowadzi Mikołaj Mirowski, redaktor naczelny pisma. Goście: Natasza Korczarowska-Różycka,
Krzysztof Kornacki, Paweł Jaskulski. SALA STOLICA
godz. 16.00 Przypadek, reż. Krzysztof Kieślowski, 1981, 122 min, SALA STOLICA
godz. 18.00 Danton, reż. Andrzej Wajda, 1982, 136 min, SALA STOLICA
godz. 20.15 „Przypadek w historii”. Rozmowę prowadzi Mateusz Werner. Wśród gości prof. Krzysztof Kornacki i Bogusława Pawelec
9 września (piątek)
godz. 19.00 Koncert Lecha Janerki; SALA STOLICA
Organizator i partnerzy
Organizator: Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, Kino Iluzjon, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Patroni medialni: TVP Kultura, TVP Historia, Filmweb, KINO, Presto Filmowe, Radio Wnet