Tańczący jastrząb to trzeci pełnometrażowy film Grzegorza Królikiewicza, zarazem będący pierwszą adaptacją pierwowzoru literackiego. Reżyser Na wylot i Wiecznych pretensji, w latach 70. uznawany za jednego z najoryginalniejszych polskich twórców filmowych, zainteresował się powieścią Juliana Kawalca Tańczący jastrząb.
Historia awansu społecznego
W filmie obserwujemy losy Michała Topornego, chłopa, który po zakończeniu II wojny światowej, za namową wiejskiego nauczyciela, postanawia wyjechać do miasta i kontynuować naukę. Dostaje się na studia, kończy je z wyróżnieniem. Staje się bohaterem socjalistycznej kroniki filmowej, pnie się coraz wyżej po szczeblach państwowej kariery. Poznaje również kobietę z inteligenckiej rodziny i żeni się z nią. Coraz bardziej odrywa się od swojej klasy społecznej, równocześnie zaś nie potrafi odnaleźć się w nowym środowisku, zaś z upływem czasu wychodzą na jaw jego niedostatki kulturowe i brak kompetencji.
Tańczący jastrząb podejmuje więc temat awansu społecznego oraz kosztów, jakie ponosi jednostka wprzęgnięta w mechanizmy socjalistycznej ideologii. W problematykę filmu idealnie wpisał się aktor kreujący role tytułową, Franciszek Trzeciak, który wystąpił również w dwóch poprzednich filmach Królikiewicza. Jego Toporny to postać, która w pewnym momencie uświadamia sobie swoją tragedię i klęskę, jaką poniósł, próbując zerwać ze swoim otoczeniem. Przeciwieństwem dla gwałtownej natury tego bohatera jest jego żona, Wiesława, którą odtwarza Beata Tyszkiewicz. Reprezentuje ona nienaganne, przedwojenne wychowanie i klasę. Formalnym dopełnieniem tematyki Tańczącego jastrzębia są znakomite zdjęcia Zbigniewa Rybczyńskiego, który kilka lat później zrealizuje Tango, nagrodzone Oscarem w kategorii najlepszy krótki film animowany.
Konferencja przed i debata po pokazie
Przed pokazem zapraszamy na krótką konferencję z udziałem Roberta Kaczmarka, dyrektora FINA, podczas której odbędzie się:
– ogłoszenie nowego naboru do koprodukcji z Filmoteką Narodową
– podsumowanie Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa w tym: przedstawienie nowego portalu, który ma pomagać filmowcom w zdobywaniu materiałów archiwalnych, a także być tzw. stołem montażowym online
– zaprezentowanie nowego logotypu FINA.
Po projekcji odbędzie się debata, w której udział wezmą Bogna Janiec – kierownik produkcji, córka i wieloletnia współpracowniczka Grzegorza Królikiewicza, Jacek Raginis Królikiewicz – reżyser i syn Grzegorza Królikiewicza, dr Mateusz Werner – filozof kultury, filmoznawca. Rozmowę poprowadzi Michał Dondzik. Spotkanie będzie również zapowiedzią przygotowywanego przez Filmotekę Narodową przeglądu twórczości reżysera w warszawskim kinie Iluzjon.
Wstęp
Bilety na pokaz będzie można nabyć na stronie festiwalu. Film będzie można obejrzeć w kinie także za darmo, zapisując się przez poniższy formularz zgłoszeniowy. Limit darmowych miejsc: 70. Na pokaz będą się mogły zapisać także osoby z akredytacjami festiwalowymi.
Ilustracja: fotos z filmu Tańczący jastrząb, źródło: Fototeka FINA